بازپرس ویژه دادسرای جنائی: حکم اقرارگیرنده با شکنجه، قصاص است

روزنامه سرمایه: متهم هر کسی است که در مظان اتهام به ارتکاب جرم قرار گرفته باشد. اگرچه تعریف دقیقی از متهم در قانون وجود ندارد اما از زمانی که فرد مظنون به انجام جرمی شد، متهم است و در مسیری قرار می گیرد که مجرم بودن یا نبودن وی ثابت شود. متهم در این مسیر دارای حقوقی است که قانون مقامات قضایی را ملزم به رعایت آن می کند. متهم از زمانی که در مظان اتهام و مورد بازجویی قرار می گیرد دارای حقوق دفاعیه است. این حقوق شامل حق دفاع و حق آزادی متهم است. در ماده 40 قانون آیین دادرسی کشوری آمده است: «دادرسان و قضات تحقیق مکلفند اقدامات فوری برای جلوگیری از امحای آثار و علائم جرم به عمل آورده و در تحصیل و جمع آوری اسباب و دلایل جرم به هیچ وجه نباید تاخیر نمایند.»

 شهریاری بازپرس ویژه قتل دادسرای جنایی تهران است. وی در ارتباط با حقوق دفاعی متهم گفت: «متهم حق دارد از نوع اتهام مطلع باشد. او می تواند برای خود وکیلی انتخاب کند.» اگرچه وکیل متهم در جریان تحقیقات مقدماتی دادسرا حق دفاع از متهم را ندارد اما به گفته شهریاری در پایان این تحقیقات می تواند اگر مطلب خاصی در دفاع از متهم دارد آن را به بازپرس بیان کند. او در ارتباط با حقوق متهم در مرحله بازجویی گفت: «سوالاتی که از متهم پرسیده می شود، باید واضح و روشن باشد. پاسخ های متهم نباید از روی اکراه باشد و متهم باید آزادانه از خود دفاع کند.»

 به گفته این بازپرس طبق قانون اساسی شکنجه در مرحله بازجویی برای گرفتن اقرار از متهم ممنوع است و اگر متهم زیر شکنجه اقرار کند، فاقد ارزش قضایی است. «قانون برای کسانی که از متهم به زور اعتراف بگیرند مجازات تعیین کرده است و اگر فرد متهم حین اعتراف زیر شکنجه فوت کند، کسی که عمل از وی سرزده باشد طبق قانون به قصاص محکوم می شود.»

این بازپرس در ارتباط با اینکه آیا تمام این موارد حین بازجویی از متهم اجرا می شود، پاسخی نداد و گفت: «در ارتباط با حقوق متهم در قانون توضیح داده شده است.» حق سکوت دیگر ماده قانونی است که شهریاری جزء حقوق متهم نام برد و گفت: «طبق قانون آیین دادرسی کیفری متهم حق دارد در مقابل سوالات بازجو سکوت اختیار کند و سکوت وی نیز در پرونده صورتجلسه می شود.» اما او در این باره که آیا در بازجویی ها این مورد به متهم گفته می شود یا خیر، گفت: «باید گفت در این ارتباط که مقام قضایی به متهم اعلام کند شما حق سکوت دارید در قانون مسکوت مانده است و در حقیقت تکلیف مقامات به اعلام حق سکوت به متهم پیش بینی نشده است.»

 «تفهیم اتهام به متهم از حقوق دیگر او است.» شهریاری با اشاره به این حق گفت: «براساس ماده 129 قانون دادرسی کیفری آدرس و مشخصات متهم از او پرسیده شده و به او گفته می شود مواظب اظهارات خود باشد.»

 او در ادامه به حق آزادی متهم اشاره کرد و گفت: «بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری ضابطین حق نگهداری بیش از 24 ساعت متهم در جرائم غیرمشهود را ندارد و صرفاً هنگام وقوع جرائم مشهود می توانند متهم را به مدت 24 ساعت تحت نظر قرار دهند.»به گفته وی یکی از مصادیق جرائم مشهود، جرمی که در مرئی و منظر ضابطین دادگستری واقع شده یا بلافاصله ماموران یادشده در محل وقوع جرم حضور یافته یا آثار جرم را بلافاصله پس از وقوع مشاهده کنند.